آقای کمالی: یک حدیث از پیامبر اکرم دیدم که بی مناسبت نیست برایتان بخوانم: تعجب می کنم از مومنی که از بیماری در اه و فغان است. اگر مومن بداند چه نعمتی به او داده شده هرگز دوست ندارد بهبود یابد.
در مورد توان خدا بر کار غیر عدل می شود اینطور سوال کرد که آیا کسی که از چراغ قرمز رد نمی شود توانایی ندارد؟ مسلماً چرا، توانایی دارد اما به خاطر احترام به قانون و عدل رد نمیشود. نباید توانایی و عدالت را با هم مخلوط کنیم. خداوند تواناییش را در جایی که خلاف عدل است انجام نمیدهد.
حالا این که چرا مصیبت به ما وارد شد و سوال از اراده خدا و عدل او باید نگاهمان را عوض کنیم. در عاشورا عینکی بر چشم حضرت زینب است که در هوشیاری کامل میگوید مارایت الا جمیلا! ایشان به درجه ای از یقین رسیده اند که عدل و حکمت و توحید را قبول دارند، در هنگام شهادت عزیزانش اشک هم میریزد اما در کنارش با سخنرانی اش در شام مجلس را بهم میریزد. من می گویم باید صبور بود و خم به ابرو نیاورد.
آقای شیرعلی: مگر میشود کسی عزیزی رو از دست بدهد و گریه نکند؟
حاج آقا: جدایی سخت است حتی اگر بداند طرفی که فوت کرده به بهشت میرود. انسان کانون عاطفه است، تنها میزان تحملها متفاوت است.
آقای کمالی: غیر ممکن است انسان انسان باشد و در مقابل مسائل اشک نریزد. اگر نباشد مشکل است.اما گاهی اشک تو را بالا میبرد و گاهی برعکس!
حاج آقا: خیلی وقتها به خدا علم داریم اما ته دلمون باز گناه میکنیم. علم و عمل التزامی ندارند. خدا آموزی علم توحید است و خدا انگیزی باور خداست...
خب اینها مباحث متفرقه ما .. و اما برگردیم به بحث خودمان یعنی عدل الهی
عدل را 4 مدل تعریف کرده اند:
1- تساوی : که مردود است
2- هر چیزی در جای خودش قرار داشته باشد (تعریف لغوی)
3- ظلم نکردن: به هر کسی اندازه حقوقش،حق بدهی. این تعریف ضمن اینکه در مورد خداوند قبول است اما شهید مطهری تعریف دیگری دارد:
4- به هر چیزی به اندازه ظرفیتش عطا شود و چیزی که ظرفیتی دارد ازش دریغ ننشود.
حالا سوال اینجاست؟ چرا ظرفیت ها فرق میکند؟ چرا یکی سیاه است و یکی سفید؟
آقای شیرعلی: عدل، مهندسی صحیح است. اما علی میفرمایند،عدل وضع اشیا در موضع خودشان است.ظرفیت را چه کسی میدهد؟ ظرفیت یعنی چی؟و اینکه آیا عدل را باید در زمینه اسلام بحث کرد یا میشود مجزا هم بحث کرد؟
آقای کمالی: اثبات توحید ربطی به دین ندارد. اسلام آمده است که مجموعه مسائل را در یک شابلون به ما بدهد. بعضی جاها اختیار داری که انجام بدهی یا نه. خدا تمام رفتارهای تو را با شابلون اندازه گیری میکند. تو اول باید اصول دین را درست کنی تا وارد اخلاقیات بشی.
حاج آقا: مسائل عدل و عدالت ریشه ش در توحید است. اگر به توحید با آن ویژگی ها که گفتیم مخصوصا توحید صفاتی اعتقاد داشته باشی باید عدل را قبول داشته باشی. خیر و شر از مباحث اصولی عدل است و از انجا خیلی ها به دو خدایی میرسند؛ خدای خوبی ها وخدای بدی ها. بحث عدل ریشه در خداشناسی دارد. بنابراین یک ماتریالیست به دنبال اثبات عدل نیست. انها به دنبال این هستند که بر اساس شناختشون از طبیعت برای رفتارهاشون چارچوب درست کنند و جبر طبیعت را بپذیرند.